โรคด่างขาว รักษายังไง? เจาะลึกสาเหตุ วิธีดูแลผิวและอาการให้สังเกตเบื้องต้น

วันนี้หมอพามารู้จักโรคด่างขาว ภาวะที่เซลล์สร้างเม็ดสีถูกทำลาย ทำให้ผิวหนังเกิดรอยด่างสีขาวชัดเจน ซึ่งโรคด่างขาวที่เป็นหนึ่งในโรคผิวหนัง มีสาเหตุเกิดได้จากหลายปัจจัยร่วมกัน หลายคนอาจเริ่มสังเกตว่าผิวตัวเองมีสีไม่สม่ำเสมอ และกังวลว่าจะเป็นโรคด่างขาวหรือเปล่า?

บทความนี้หมอตาลจะพามาดูกันว่า โรคด่างขาวมีอาการยังไงบ้าง และ มีวิธีรักษาแบบไหนที่ช่วยให้ได้ผลดีและเหมาะกับแต่ละคนมากที่สุดค่ะ

ทำความรู้จัก! โรคด่างขาว

โรคด่างขาว หรือภาษาอังกฤษ vitiligo คือภาวะที่เซลล์สร้างเม็ดสีในผิวหนังถูกทำลายหรือหยุดทำงาน ส่งผลให้ผิวบริเวณนั้นสูญเสียสี กลายเป็นดวงหรือแผ่นสีขาวที่เห็นได้ชัดเจน ซึ่งอาจมีขนาดและรูปร่างที่แตกต่างกันไป มักเริ่มจากจุดเล็ก ๆ แล้วค่อย ๆ ขยายใหญ่ขึ้น

โรคด่างขาว มีอาการอย่างไร

โรคด่างขาวจะมีลักษณะเป็นรอยด่างหรือแผ่นสีขาวบนผิวหนัง ซึ่งอาจมีขนาดและรูปร่างที่แตกต่างกันไป มักเริ่มจากจุดเล็ก ๆ แล้วค่อย ๆ ขยายใหญ่ขึ้น โรคด่างขาวโดยส่วนใหญ่จะไม่มีอาการเจ็บปวดหรือคัน แต่สิ่งที่ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยมากที่สุดคือความมั่นใจ โดยเฉพาะเมื่อรอยด่างปรากฏในจุดที่มองเห็นได้ชัด เช่น ใบหน้า มือ หรือส่วนที่เปิดเผยของร่างกาย

โรคด่างขาว อันตรายไหม?

โรคด่างขาวไม่ใช่โรคติดต่อ และโดยทั่วไปไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย แต่สิ่งที่กระทบมากคือด้านจิตใจและความมั่นใจในตัวเอง โดยเฉพาะเมื่อรอยด่างอยู่ในจุดที่เห็นได้ชัด อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางรายอาจมีโรคทางระบบภูมิคุ้มกันร่วมด้วย เช่น โรคไทรอยด์ หรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง จึงควรพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินอย่างละเอียด

โรคด่างขาว มักจะพบในวัยไหนบ้าง

โรคด่างขาวสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย ซึ่งแต่ละช่วงอายุอาจมีลักษณะและผลกระทบที่แตกต่างกันไป ดังนี้

• ด่างขาว ในเด็ก

มักเริ่มมีอาการตั้งแต่อายุ 5–10 ปี โดยเฉพาะในเด็กที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคด่างขาวร่วมด้วย อาจเริ่มจากรอยเล็ก ๆ ที่ใบหน้า มือ หรือเข่า เด็กบางรายอาจมีการลุกลามเร็ว ต้องได้รับการดูแลตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อลดผลกระทบทางจิตใจและสังคม

• ด่างขาว ในวัยผู้ใหญ่

มักพบในช่วงอายุ 20–40 ปี ซึ่งเป็นวัยที่ระบบภูมิคุ้มกันทำงานเต็มที่ อาการอาจเริ่มจากรอยด่างเล็ก ๆ แล้วขยายกว้างขึ้น บางรายอาจมีโรคภูมิคุ้มกันอื่นร่วมด้วย เช่น ไทรอยด์หรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง การรักษาและการดูแลด้านอารมณ์จึงเป็นสิ่งสำคัญไม่แพ้กัน

โรคด่างขาวติดต่อกันได้ไหม?

โรคด่างขาวเป็นโรคที่ ไม่ติดต่อ ไม่สามารถแพร่เชื้อจากคนสู่คนผ่านการสัมผัสผิวหนังบริเวณที่เป็นด่างขาวได้ แต่มีความเป็นไปได้ที่จะถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ในครอบครัว จึงไม่ต้องกังวลเรื่องการสัมผัสหรือใช้ของร่วมกับผู้ป่วยโรคนี้

สาเหตุโรคด่างขาวเกิดจากอะไร

โรคด่างขาวเกิดจากอะไร? โรคด่างขาวเกิดจากการที่เซลล์สร้างเม็ดสี (melanocyte) ถูกทำลายหรือหยุดทำงาน ทำให้ผิวหนังบางบริเวณขาดสีและกลายเป็นด่างขาว สาเหตุหลักมักเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันที่ทำงานผิดปกติ ทำให้ร่างกายโจมตีเซลล์ตัวเอง นอกจากนี้ยังมีปัจจัยทางพันธุกรรมที่เพิ่มความเสี่ยง และปัจจัยกระตุ้นอย่างแสงแดด แผล หรือความเครียดก็มีส่วนกระตุ้นให้โรคลุกลาม

โรคด่างขาวมีกี่ชนิด

โรคด่างขาวแบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลักค่ะ หมอจะอธิบายตามลักษณะของรอยด่างและการกระจายบนผิวหนัง ได้แก่

1. โรคด่างขาวเฉพาะที่

ลักษณะของรอยด่างจะจำกัดอยู่เฉพาะบริเวณใดบริเวณหนึ่ง หรือข้างใดข้างหนึ่งของร่างกาย มักพบในคนอายุน้อย และมีอาการค่อนข้างคงที่ ไม่ลุกลามหรือกระจายเพิ่มเติม

2. โรคด่างขาวกระจายทั่วไป

เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด โดยรอยด่างสีขาวจะกระจายออกไปทั้งสองด้านของร่างกาย เช่น บริเวณมือ เท้า ปาก หรืออาจลุกลามจนทั่วตัวได้ ชนิดนี้มีแนวโน้มลุกลามมากกว่าโรคด่างขาวเฉพาะที่

โรคด่างขาวมักจะเกิดขึ้นที่บริเวณไหนบ้าง

โรคด่างขาวสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกส่วนของร่างกาย แต่บริเวณที่พบได้บ่อยและเห็นได้ชัดเจน ได้แก่

1. ใบหน้า โดยเฉพาะรอบดวงตา รอบปาก และจมูก
2. ลำคอ
3. มือและเท้า
4. ข้อพับต่าง ๆ เช่น ข้อศอก ข้อเข่า รักแร้ หรือขาหนีบ
5. ลำตัว ทั้งหน้าอก หน้าท้อง และหลัง
6. เยื่อบุต่าง ๆ เช่น ริมฝีปาก และภายในช่องปาก

คำตอบจากหมอ วิธีสังเกตว่าเป็นโรคด่างขาว

การสังเกตโรคด่างขาวเบื้องต้นนั้นไม่ใช่เรื่องยาก สิ่งที่หมออยากให้ทุกท่านลองสังเกตคือรอยด่างสีขาวที่มีขอบเขตค่อนข้างชัดเจนบนผิวหนัง บริเวณที่เป็นจะสังเกตเห็นได้ว่ามีสีขาวจางกว่าผิวปกติ ไม่มีอาการเจ็บหรือคัน ตำแหน่งที่พบบ่อยมักจะเป็นบริเวณที่สัมผัสกับแสงแดดบ่อย ๆ เช่น มือ ใบหน้า รอบดวงตา หรือข้อศอก

หากไม่แน่ใจว่ารอยด่างที่เห็นเป็นโรคด่างขาวหรือไม่ หรือรอยด่างเปลี่ยนแปลงผิดปกติ ควรพบแพทย์ผิวหนังเพื่อวินิจฉัยและวางแผนรักษาอย่างถูกต้องและทันท่วงที

การวินิจฉัยโรคด่างขาว จากแพทย์

แพทย์จะเริ่มจากการซักประวัติและตรวจดูลักษณะรอยด่างบนผิวหนังอย่างละเอียด บางครั้งอาจใช้แสง Wood’s lamp ช่วยตรวจเพื่อให้เห็นความแตกต่างของสีผิวได้ชัดเจนขึ้น ในกรณีที่สงสัยอาจมีการตรวจชิ้นเนื้อผิวหนังเพื่อตรวจเซลล์เม็ดสี นอกจากนี้ แพทย์อาจตรวจเพิ่มเติมเพื่อค้นหาภาวะภูมิคุ้มกันหรือโรคร่วมที่เกี่ยวข้อง การวินิจฉัยที่ถูกต้องจะช่วยให้แพทย์เลือกวิธีรักษาและดูแลที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละรายได้มากที่สุด

โรคVitiligo หายเองได้ไหม?

โรคด่างขาวหรือvitiligoมีโอกาสหายเองได้น้อยมากค่ะ โดยส่วนใหญ่รอยด่างจะคงอยู่หรืออาจขยายใหญ่ขึ้นได้ หากพบอาการ ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการวินิจฉัยและเริ่มการรักษาที่เหมาะสม เพื่อเพิ่มโอกาสในการสร้างเม็ดสีกลับคืนมา

รวมวิธีรักษาโรคด่างขาว

ด่างขาว รักษายังไง? โรคด่างขาวรักษาได้ยากและต้องใช้เวลา แต่ด้วยเทคโนโลยีปัจจุบัน เรามีหลากหลายวิธีที่มีประสิทธิภาพในการกระตุ้นการสร้างเม็ดสีและชะลอการลุกลามของโรค วิธีที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยที่หมอแนะนำ มีดังนี้

1. การฉายแสงรักษาด่างขาว ด้วยเทคโนโลยีเครื่อง Excimer 308

เป็นการใช้รังสีอัลตร้าไวโอเลตบี (UVB) ที่มีความยาวคลื่นเฉพาะ 308 นาโนเมตร ฉายลงบริเวณที่มีรอยด่างขาวโดยตรง เพื่อกระตุ้นเซลล์เม็ดสีและปรับระบบภูมิคุ้มกันในผิวหนัง ข้อดีคือแม่นยำและมีผลข้างเคียงน้อยกว่าแสง UVB แบบทั่วไป ทำให้ผิวปกติรอบข้างไม่เสียหาย และช่วยเพิ่มโอกาสฟื้นฟูสีผิวได้ดีขึ้น

2. การใช้ยาทาเฉพาะที่

ด่างขาว ยาทา เช่น ครีมสเตียรอยด์ หรือ Calcineurin inhibitors เพื่อช่วยลดการอักเสบของผิวหนังและกระตุ้นการสร้างเม็ดสีในบริเวณที่เป็นรอยด่าง

3. การรับประทานยา

ในกรณีที่โรคลุกลามมากหรือรักษาด้วยวิธีอื่นไม่เพียงพอ แพทย์อาจพิจารณาให้ยาเพื่อปรับระบบภูมิคุ้มกัน เช่น ยากดภูมิคุ้มกัน หรือยาอื่น ๆ ที่ช่วยควบคุมอาการ

4. การผ่าตัดปลูกถ่ายเซลล์เม็ดสี

วิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีรอยด่างขาวที่คงที่และไม่ลุกลาม โดยแพทย์จะนำเซลล์เม็ดสีจากบริเวณผิวที่ปกติของร่างกายมาปลูกถ่ายในบริเวณที่เป็นรอยด่าง

ด่างขาว รักษาหายขาดไหม ?

โรคด่างขาว ปัจจุบันยังไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ 100% ทุกคน เนื่องจากสาเหตุหลักเกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์และภาวะภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ ทำให้โรคนี้อาจกลับมาเป็นซ้ำได้ อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยประมาณ 50% จะมีอาการสงบในระยะยาว หากเกิดการกลับมาเป็นซ้ำ ควรพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและเริ่มรักษาใหม่อย่างทันท่วงที

ข้อแนะนำจากหมอ วิธีป้องกัน

แม้โรคด่างขาวจะไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด แต่การดูแลตัวเองและปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้ช่วยลดความเสี่ยงและชะลอการลุกลามของโรคได้อย่างแน่นอน

• หลีกเลี่ยงการถูกแสงแดดจัด

รังสียูวีจากแสงแดดสามารถทำร้ายผิวและกระตุ้นให้โรคลุกลามได้ ควรทาครีมกันแดดที่มีค่า SPF สูง และสวมเสื้อผ้าปกป้องผิวเมื่อต้องออกกลางแจ้ง

• ดูแลผิวไม่ให้เกิดบาดแผลหรือการระคายเคือง

แผลหรือความเสียหายบนผิวหนังอาจเป็นจุดเริ่มต้นของรอยด่างขาว ควรระมัดระวังไม่ให้ผิวหนังเป็นแผล หรือเกิดการอักเสบจากการขีดข่วน

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมีบางชนิด

การสัมผัสกับสารเคมีบางประเภทอาจเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดรอยด่างขาว หรือทำให้อาการแย่ลงได้ โดยเฉพาะสารเคมีกลุ่มฟีนอลและคาเตคอล (phenols and catechols) ซึ่งมักพบได้ใน สีย้อมผม น้ำยาฟอกขาว ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดบางชนิด

• ดูแลสุขภาพกายและใจให้แข็งแรง

แม้ความเครียดและการพักผ่อนไม่พอจะไม่ใช่สาเหตุโดยตรงของโรคด่างขาว แต่ก็มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน หมอแนะนำให้ดูแลสุขภาพให้สมดุล ทั้งการกินดี พักผ่อนเพียงพอ ออกกำลังกาย และผ่อนคลายความเครียดอย่างเหมาะสม

คำถามที่หมอพบบ่อย

โรคด่างขาวห้ามกินอะไร

ปัจจุบันยังไม่มีงานวิจัยชี้ชัดว่าอาหารชนิดใดเป็นอาหารแสลงของโรคด่างขาวโดยตรง แต่มีการพบว่า อาหารแสลง สำหรับผู้ป่วยบางรายอาจกระตุ้นให้รอยโรคขยายวงกว้างขึ้น เช่น อาหารที่มีสารกันบูดสูง อาหารหมักดอง หรือของหวานจัด ผู้ป่วยโรคด่างขาวควรสังเกตตัวเองและหลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้อาการกำเริบ

โรคด่างขาว รักษาด้วยตัวเองได้ไหม?

โรคด่างขาวเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายเองได้ด้วยตัวเอง ดังนั้นเราจึงควรพบแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม ถึงแม้ว่าการดูแลตัวเองช่วยชะลออาการ แต่ไม่สามารถรักษาให้หายได้

ด่างขาวจากการเลเซอร์ เกิดจากอะไร? อันตรายไหม

ด่างขาวจากการเลเซอร์เกิดจากเซลล์เม็ดสีถูกทำลายชั่วคราวหรือถาวร โดยเฉพาะจากเลเซอร์ที่มีพลังงานสูงหรือทำบ่อยจนเกินไป โดยส่วนใหญ่ไม่อันตรายต่อสุขภาพ หากเกิดด่างขาวจากการเลเซอร์ควรรีบพบแพทย์และรักษาทันที เพื่อให้ผิวฟื้นกลับมาใกล้เคียงปกติ และป้องกันการลุกลาม

สรุป

โรคด่างขาวคือภาวะที่เซลล์เม็ดสีถูกทำลาย ทำให้เกิดรอยด่างสีขาวบนผิวหนัง ซึ่งแม้จะ ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกายโดยตรงและไม่ติดต่อ แต่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อ ความมั่นใจและคุณภาพชีวิต หากสังเกตว่ามีรอยผิวซีดขาวผิดปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยอย่างถูกต้อง

หากคนไข้กำลังมองหาการรักษาโรคด่างขาวอย่างปลอดภัย มีเทคโนโลยีทันสมัย และอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผิวหนังผู้เชี่ยวชาญ คลินิกผิวหนังลลิษา พร้อมดูแลทุกขั้นตอน ด้วยเครื่องฉายแสง Excimer 308 และแผนการรักษาเฉพาะบุคคลเพื่อการรักษาที่ตรงจุด เพื่อให้คนไข้กลับมามีผิวที่มั่นใจได้อีกครั้ง