คลินิกรักษาสิว โดยแพทย์โรคผิวหนังโดยเฉพาะ
รู้สาเหตุสิวกรอบหน้า เกิดจากอะไร? รักษาอย่างไร ?
สิวกรอบหน้า
สิวบริเวณกรอบหน้าเป็นปัญหาผิวที่หลายคนต้องเผชิญ มักเป็นจุดที่เกิดสิวได้ง่าย เนื่องจากมีหลายปัจจัยที่ส่งผลต่อการอุดตันของรูขุมขนและเกิดการอักเสบ ซึ่งสิวกรอบหน้าไม่เพียงแค่ทำให้ผิวหน้าดูไม่เรียบเนียนและความมั่นใจลดลง แต่ยังอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพภายในที่อาจต้องการการดูแลอย่างถูกวิธี
ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงสาเหตุของการเกิดสิวกรอบหน้า และวิธีการรักษาที่ถูกต้องเพื่อคืนความเรียบเนียนและสุขภาพดีให้กับผิวหน้ากัน
สิวกรอบหน้า คืออะไร ?
สิวกรอบหน้า คือสิวที่มักเกิดขึ้นบริเวณขอบกราม, ใต้คาง, ไรผม และบริเวณข้างแก้ม โดยบางครั้งอาจลามไปถึงบริเวณคอได้ ลักษณะของสิวกรอบหน้าอาจเป็นสิวหัวขาว, สิวหัวดำ หรือสิวอักเสบแดง ๆ ที่มักทำให้เกิดความเจ็บปวดและการอักเสบ
สิวบริเวณกรอบหน้าเกิดขึ้นจากการอุดตันของรูขุมขนที่อยู่บริเวณแนวกรอบหน้าและขากรรไกร ซึ่งเป็นบริเวณที่มีต่อมน้ำมัน (Sebaceous glands) จำนวนมาก การอุดตันนี้สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น การสะสมของน้ำมันส่วนเกินหรือเซลล์ผิวที่ตายแล้ว และสิ่งสกปรกที่ไม่สามารถระบายออกจากรูขุมขนได้
นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยภายนอกเช่น ฮอร์โมน, ความเครียด, การสัมผัสผิวหน้าบ่อยๆ หรือการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่มีสารเคมีที่อาจเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดสิวได้ และสิวบริเวณนี้มักมีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นซ้ำ ๆ เนื่องจากเป็นบริเวณที่มีการสัมผัสกับสิ่งต่าง ๆ มากมาย เช่น หน้ากากอนามัย, โทรศัพท์มือถือ หรือมือของเราเอง ดังนั้นการรู้สาเหตุที่แท้จริงและวิธีการรักษาที่ถูกต้องจะช่วยให้สามารถจัดการกับสิวกรอบหน้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ปัจจัยการเกิดสิวขึ้นกรอบหน้า
สิวบริเวณกรอบหน้าเกิดจากหลาย ๆ ปัจจัยได้แก่ การผลิตน้ำมันส่วนเกิน, การสะสมของเซลล์ผิวที่ตายแล้ว, การเจริญเติบโตของแบคทีเรีย และการอักเสบ รวมถึงปัจจัยภายนอกและพฤติกรรมที่ทำให้เกิดสิวเพิ่มขึ้น ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้
- การผลิตน้ำมันส่วนเกิน (Sebum Production)
ต่อมไขมัน (sebaceous glands) ที่อยู่ใต้ผิวหนังมีการผลิตน้ำมันมากเกินไป ทำให้น้ำมันสะสมและอุดตันรูขุมขนได้ ซึ่งเป็นปัจจัยแรกที่นำไปสู่การเกิดสิว
- การสะสมของเซลล์ผิวที่ตายแล้ว (Dead Skin Cells Accumulation)
เซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วมักจะหลุดลอกออกจากผิวหนังตามธรรมชาติ แต่บางครั้งเซลล์ผิวที่ตายแล้วยังคงติดอยู่ในรูขุมขนร่วมกับน้ำมันส่วนเกินก่อให้เกิดการอุดตัน
- การเจริญเติบโตของแบคทีเรีย (Bacterial Growth)
เมื่อรูขุมขนถูกอุดตัน สภาพแวดล้อมภายในจะเอื้อต่อการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย Propionibacterium acnes (P. acnes) ทำให้เกิดการอักเสบและเป็นหนองภายในรูขุมขน
- การอักเสบ (Inflammation)
การอุดตันของรูขุมขนร่วมกับการเจริญเติบโตของแบคทีเรียทำให้เกิดการอักเสบของผิวหนัง ซึ่งเป็นสาเหตุของสิวอักเสบ สิวหัวแดง หรือสิวหัวหนองที่เกิดขึ้นบริเวณกรอบหน้า
- ปัจจัยภายนอกและพฤติกรรม (External Factors and Behaviors)
- การสัมผัสหน้าบ่อยๆ หรือการใส่หน้ากากอนามัยที่แนบชิดกับผิวหน้าสามารถนำเชื้อแบคทีเรียและสิ่งสกปรกมาสู่ผิวหน้า
- การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมีหรือไม่เหมาะสมกับสภาพผิวสามารถทำให้รูขุมขนอุดตันและกระตุ้นการเกิดสิวได้
- ความเครียดสามารถกระตุ้นการผลิตฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งเพิ่มการผลิตน้ำมันและทำให้เกิดสิวได้
สาเหตุที่ทำให้เกิดสิวขึ้นกรอบหน้า
- ฮอร์โมนผิดปกติ
การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย โดยเฉพาะฮอร์โมนเพศชาย (Androgen) เช่น ในช่วงวัยรุ่น, ช่วงมีประจำเดือน, ช่วงตั้งครรภ์ หรือภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ (Polycystic ovarian syndrome; PCOS) ส่งผลให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น ทำให้เกิดการอุดตันของรูขุมขนและเกิดสิวบริเวณกรอบหน้าได้
- การสัมผัสผิวหน้า
การสัมผัสหน้าบ่อยๆ ด้วยมือที่ไม่สะอาด หรือการใช้อุปกรณ์ที่สัมผัสผิวหน้า เช่น การใช้โทรศัพท์มือถือที่ไม่สะอาด สามารถนำเชื้อแบคทีเรียและสิ่งสกปรกมาสู่ผิวหน้า ทำให้เกิดการอุดตันและการอักเสบในรูขุมขน ซึ่งนำไปสู่การเกิดสิว
- ปลอกหมอนหรือเครื่องนอนที่มีเชื้อโรคสะสม
การใช้ปลอกหมอนหรือเครื่องนอนที่ไม่สะอาด ซึ่งมีเชื้อโรคและสิ่งสกปรกสะสม สามารถทำให้ผิวหน้าเกิดการระคายเคืองและอุดตันรูขุมขน ส่งผลให้เกิดสิวบริเวณกรอบหน้าได้
- ใส่แมสก์เป็นประจำ
การใส่หน้ากากอนามัยที่แนบชิดกับผิวหน้าตลอดเวลา ทำให้เกิดการเสียดสี ความชื้น และการสะสมของเหงื่อและน้ำมัน ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้รูขุมขนอุดตันและเกิดสิวได้
- การดูแลผิวหน้า
การใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ไม่เหมาะสม
การใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ไม่เหมาะสมกับสภาพผิว หรือมีส่วนผสมที่อาจทำให้รูขุมขนอุดตัน สามารถทำให้เกิดสิวได้ ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ปราศจากน้ำมันและไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน
การล้างหน้าบ่อยเกินไป
การล้างหน้าบ่อยเกินไปสามารถทำให้ผิวสูญเสียน้ำมันธรรมชาติที่จำเป็น ทำให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้นเป็นการชดเชย ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดสิวได้
- เชื้อโรคและมลภาวะ
การสัมผัสกับมลภาวะในชีวิตประจำวัน เช่น ฝุ่นละออง, PM 2.5, ควัน และเชื้อโรคในอากาศ สามารถทำให้ผิวหน้าเกิดการระคายเคืองและอุดตันรูขุมขน ซึ่งนำไปสู่การเกิดสิวบริเวณกรอบหน้า
- ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
การใช้เครื่องสำอางที่มีส่วนผสมที่ก่อให้เกิดการอุดตันของรูขุมขน หรือไม่ได้ทำความสะอาดเครื่องสำอางอย่างถูกต้อง สามารถทำให้เกิดสิวได้ ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระบุว่าไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน (non-comedogenic)
- ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว
การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่ไม่เหมาะสมกับสภาพผิว หรือมีสารเคมีที่ระคายเคือง สามารถทำให้ผิวหน้าเกิดการอักเสบและสิวได้ ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนและเหมาะสมกับสภาพผิวของตนเอง
- แพ้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผม
การใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่มีสารเคมีที่ทำให้เกิดการแพ้หรือระคายเคือง สามารถทำให้เกิดสิวบริเวณกรอบหน้า โดยเฉพาะเมื่อสารเคมีเหล่านี้สัมผัสกับผิวหน้า ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่ปลอดสารเคมีที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง
ประเภทสิวที่ขึ้นบริเวณกรอบหน้า
สิวที่เกิดบริเวณกรอบหน้าสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภท ขึ้นอยู่กับลักษณะและสาเหตุของการเกิดสิว ซึ่งประกอบด้วย
- สิวหัวขาว (Whiteheads)
เกิดจากการอุดตันของรูขุมขนที่มีน้ำมันและเซลล์ผิวที่ตายแล้ว สิวชนิดนี้มักจะมีลักษณะเป็นตุ่มเล็กๆ ที่มีสีขาวตรงกลาง เมื่อรูขุมขนถูกปิดทับจะทำให้อากาศไม่สามารถเข้าถึงได้ ทำให้เกิดการอักเสบภายใน
- สิวหัวดำ (Blackheads)
เกิดจากการอุดตันของรูขุมขนที่มีน้ำมันและเซลล์ผิวที่ตายแล้วเช่นเดียวกับสิวหัวขาว แต่แตกต่างกันตรงที่รูขุมขนเปิด ทำให้น้ำมันสัมผัสกับอากาศและเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน ทำให้มีลักษณะเป็นจุดดำ
- สิวอักเสบ (Papules)
เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในรูขุมขนที่อุดตัน ทำให้เกิดการอักเสบและบวมแดง มักจะมีลักษณะเป็นตุ่มแดงเล็กๆ และไม่มีหัวสิว
- สิวหัวหนอง (Pustules)
เป็นสิวอักเสบที่มีหนองอยู่ภายใน มีลักษณะเป็นตุ่มบวมแดงและมีหัวสีขาวหรือเหลืองตรงกลาง ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในรูขุมขนที่อุดตัน
- สิวซีสต์ (Cysts)
เป็นสิวอักเสบรุนแรงที่มีขนาดใหญ่และอยู่ลึกใต้ผิวหนัง มักจะมีลักษณะเป็นก้อนเนื้อที่บวมแดงและเจ็บปวด เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่รุนแรงและการอุดตันของรูขุมขนที่ลึกลงไปในชั้นผิวหนัง
- สิวตุ่มใหญ่ (Nodules)
มีลักษณะคล้ายกับสิวซีสต์ แต่ไม่มีหนอง มักจะมีขนาดใหญ่และแข็ง เกิดจากการอักเสบของรูขุมขนที่อุดตันลึกลงไปในชั้นผิวหนัง
- สิวผด (Acne aestivalis)
เกิดจากการอักเสบของผิวหนังชั้นบน หรือเกิดจากเชื้อรายีสต์ Pityrosporum ovale (P. ovale) มักพบในสภาพอากาศร้อนชื้นหรือเมื่อผิวหน้าสัมผัสกับเหงื่อและความร้อนมากเกินไป ลักษณะเป็นตุ่มเล็กๆ สีแดงหรือขาว รวมกันเป็นกลุ่ม และไม่ค่อยมีหนองหรือหัวสิว
สิวกรอบหน้า รักษายังไง
สิวกรอบหน้าเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและสามารถทำให้เกิดความไม่มั่นใจในตัวเอง โดยเฉพาะเมื่อเป็นสิวไม่มีหัวซึ่งไม่สามารถบีบออกได้ง่าย การรักษาสิวบริเวณนี้จึงต้องใช้วิธีที่ถูกต้องและเหมาะสมเพื่อให้ผิวหน้ากลับมาเรียบเนียน ดังนี้
- ทำความสะอาดผิวหน้าอย่างถูกวิธี
- ล้างหน้าวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น ด้วยผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยนและไม่ทำให้ผิวแห้งเกินไป
- หลีกเลี่ยงการขัดผิวหน้าแรงๆ เพราะอาจทำให้ผิวระคายเคืองและสิวอักเสบมากขึ้น
- ใช้ผลิตภัณฑ์รักษาสิว
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของเบนโซอิลเพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) หรือกรดซาลิไซลิก (Salicylic acid) ซึ่งช่วยลดการอักเสบและฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
- ทายาที่มีเรตินอยด์ ช่วยในการผลัดเซลล์ผิวและลดการอุดตันของรูขุมขน
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ระบุว่า “non-comedogenic” เพื่อป้องกันการอุดตันรูขุมขน
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลผิว
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสหน้าบ่อยๆ ด้วยมือที่ไม่สะอาด เพื่อลดการนำเชื้อแบคทีเรียและสิ่งสกปรกมาสู่ผิวหน้า
- ใช้ปลอกหมอนและเครื่องนอนที่สะอาด หมั่นเปลี่ยนปลอกหมอนอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้งเพื่อลดการสะสมของเชื้อโรค
- หมั่นเช็ดทำความสะอาดโทรศัพท์มือถือและสิ่งของที่สัมผัสผิวหน้าเป็นประจำ
- ดูแลสุขภาพและไลฟ์สไตล์
- รักษาความสมดุลของฮอร์โมนในร่างกายด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และนอนหลับเพียงพอ
- ลดความเครียดโดยการทำกิจกรรมที่ผ่อนคลาย เช่น การนั่งสมาธิ การโยคะ หรือการออกกำลังกายเบาๆ
- การรักษาอื่นๆ ตามคำแนะนำของแพทย์
- หากสิวไม่หายไปหรือมีการอักเสบรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม
- แพทย์อาจแนะนำการใช้ยาปฏิชีวนะ ยาฮอร์โมน หรือการรักษาด้วยหัตถการรักษาสิว หรือเลเซอร์ เพื่อควบคุมการอักเสบและลดการเกิดสิว
เทคนิคป้องกันสิวขึ้นกรอบหน้า
- ล้างหน้าเป็นประจำ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสหน้าบ่อยๆ
- ใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่เหมาะสม เลือกใช้ “non-comedogenic”
- เปลี่ยนปลอกหมอนและเครื่องนอนบ่อยๆ
- ทำความสะอาดโทรศัพท์มือถือ
- ดูแลสุขภาพและอาหารการกิน
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ
- จัดการความเครียด เช่น การนั่งสมาธิ การออกกำลังกาย หรือการทำกิจกรรมที่ผ่อนคลาย
- ใช้หน้ากากอนามัยที่สะอาด และเปลี่ยนใหม่เป็นประจำ
- หลีกเลี่ยงการแต่งหน้าหนัก
- เลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่อุดตันรูขุมขน
- เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่ไม่ก่อให้เกิดการระคายเคืองผิว
- หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมีแรงๆ
สรุป สาเหตุสิวขึ้นกรอบหน้า
สิวบริเวณกรอบหน้าเป็นปัญหาผิวที่พบได้บ่อยและสามารถส่งผลกระทบต่อความมั่นใจและสุขภาพผิวของเรา การเกิดสิวในบริเวณนี้มักมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย เช่น การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน, การสะสมของน้ำมันและสิ่งสกปรก, การสัมผัสผิวหน้าบ่อยๆ รวมถึงการใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่ไม่เหมาะสม การเข้าใจสาเหตุเหล่านี้เป็นกุญแจสำคัญในการป้องกันและรักษาสิวอย่างมีประสิทธิภาพ
การดูแลผิวที่ถูกต้องและเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันการเกิดสิวและการระคายเคือง หากมีสิวที่รุนแรงหรือไม่หายไปเอง ควรพบแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้อง
บทความโดย
ลลิษาคลินิก : คลินิกรักษาสิว ดูแลโดยแพทย์ผู้มีประสบการณ์ด้านผิวหนัง (ตจวิทยา) ที่พร้อมให้คำปรึกษาและดูแลปัญหาผิว
ใครที่กำลังเผชิญปัญหาผิวหน้า เป็นสิว ทำให้รู้สึกไม่มั่นใจ สามารถเข้ารับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้มากประสบการณ์ด้านผิวหนังที่ลลิษาคลินิกได้ ฟรี!! ที่ตั้งคลินิก เซ็นทรัลพระราม 9 ชั้น 9 (ติดบันไดเลื่อน)