สิวฮอร์โมน ในผู้ชายและหญิง รักษาได้ไม่ยาก แค่รู้สาเหตุและการป้องกัน

สิวฮอร์โมน (Hormonal Acne) ปัญหาผิวที่พบได้บ่อยในทั้งผู้ชายและผู้หญิง มักเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเพศภายในร่างกายที่ส่งผลต่อการทำงานของต่อมไขมันและการอักเสบของผิวหนัง สิวประเภทนี้สามารถทำให้รู้สึกไม่มั่นใจและส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ที่ประสบปัญหา บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจสิวฮอร์โมน วิธีสังเกต และวิธีการรักษาที่เหมาะสม  

รู้จักสิวฮอร์โมน คืออะไร 

สิวฮอร์โมน (Hormonal Acne) คือสิวที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย ซึ่งทำให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น และส่งผลให้เกิดการอุดตันของรูขุมขน สิวฮอร์โมนมักเกิดบริเวณใบหน้า โดยเฉพาะบริเวณแก้ม คาง และกราม ซึ่งสิวฮอร์โมนสามารถมีลักษณะเป็นสิวหัวดำ สิวหัวขาว สิวอักเสบ หรือสิวซีสต์ก็ได้ 

ลักษณะของสิวฮอร์โมนเป็นอย่างไร

สิวฮอร์โมน มีลักษณะคล้ายสิวชนิดอื่นๆทั่วไป แต่สิวฮอร์โมนมักเป็นตุ่มใหญ่ และเกิดขึ้นเป็นประจำซ้ำๆในช่วงเวลาที่ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลงช่วงเดิมๆ เช่น ช่วงมีประจำเดือนหรือช่วงวัยรุ่น ช่วงที่เครียดสะสมมาก ช่วงที่กินยาฮอร์โมนบางชนิด สิวประเภทนี้มักมีขนาดใหญ่และอักเสบมากกว่าสิวทั่วไป 

จะรู้ได้ยังไงว่าเป็นสิวฮอร์โมน?

สิวฮอร์โมนดูยังไง? การสังเกตว่าตนเองเป็นสิวฮอร์โมนสามารถทำได้โดยดูว่ามีสิวเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลงหรือไม่ และลักษณะของสิวนั้นมีขนาดใหญ่และอักเสบหรือไม่ ละตำแหน่งที่พบ เช่น ใบหน้า คอ หน้าอก และหลัง หากมีอาการเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม 

สิวฮอร์โมน เกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง

สิวฮอร์โมนเกิดจากสาเหตุการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยเกิดจากปริมาณฮอร์โมนที่ไม่สมดุลภายในร่างกาย เช่น ในช่วงมีประจำเดือนหรือ วัยรุ่นซึ่งฮอร์โมนเพศชาย แอนโดรเจน (Androgens) และ ฮอร์โมนเทสโทสเทอโรน (Testosterone) ที่เพิ่มขึ้นทำให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น  ส่วนปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดสิวฮอร์โมนอื่นๆ  

• แสงแดด ฝุ่นควันและมลภาวะ  
• ความเครียด: ส่งผลให้ฮอร์โมนคอร์ติซอลเพิ่มขึ้น 
• การใช้ยาบางชนิด: เช่น ยาคุมกำเนิดหรือสเตียรอยด์ 
• การรับประทานอาหาร: อาหารที่มีน้ำตาลสูงหรือผลิตภัณฑ์นม 
• การอักเสบของรูขุมขนและการสะสมของน้ำมันส่วนเกิน: การอุดตันของรูขุมขนทำให้เกิดการอักเสบ 

บริเวณที่มักเกิดสิวฮอร์โมน 

สิวฮอร์โมนมักเกิดบริเวณใบหน้า เช่น แก้ม คาง และกราม นอกจากนี้ยังสามารถเกิดบริเวณหลังและหน้าอกได้ 

เป็นสิวฮอร์โมนใช้อะไรดี

การรักษาสิวฮอร์โมนจำเป็นต้องอาศัยการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่มีส่วนผสมที่เหมาะสม ซึ่งส่วนผสมหลัก ๆ ที่ควรพิจารณามีดังนี้ 

• กรดซาลิไซลิก ช่วยผลัดเซลล์ผิวและลดการอุดตัน 
• เบนโซอิลเปอร์ออกไซด์ ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและลดการอักเสบ 
• เรตินอยด์ ช่วยลดการอุดตันและต้านการอักเสบ 

ทั้งนี้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมสำหรับผู้มีปัญหาสิวฮอร์โมน ได้แก่ 

• ยาทารักษาสิว ที่มักมีกรดซาลิไซลิกและเบนโซอิลเปอร์ออกไซด์เป็นส่วนประกอบหลัก 
• โฟมล้างหน้า สูตรที่มีกรดซาลิไซลิกที่ช่วยทำความสะอาดรูขุมขน 
• ครีมบำรุงหรือเซรั่มที่มีเรตินอยด์หรือสารสกัดจากธรรมชาติ ช่วยลดการอักเสบ การใช้

วิธีรักษาสิวฮอร์โมน มีวิธีอะไรบ้าง ?

การรักษาสิวฮอร์โมนขึ้นอยู่กับความรุนแรงของสิว สามารถทำได้หลายวิธี ทั้งการใช้ยา และวิธีทางการแพทย์ ดังนี้

รักษาด้วยการกินยารักษาสิว

• ยาปฏิชีวนะ เช่น Tetracycline, Doxycycline และ Minocycline ช่วยลดการอักเสบและยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
• ยาคุมกำเนิดฮอร์โมนรวม เช่น Ethinyl estradiol และ Progestin ช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนและลดการผลิตน้ำมัน

รักษาด้วยการฉีดสิว

การฉีดสิวฮอร์โมนเป็นวิธีการรักษาสิวอักเสบอีกวิธีหนึ่ง โดยแพทย์จะฉีดสารเข้าไปในหัวสิวโดยตรง เพื่อลดการอักเสบและความเจ็บปวดที่เกิดขึ้น ทำให้สิวยุบตัวลงได้เร็วขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีสิวอักเสบรุนแรงหรือสิวที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบอื่น 

รักษาด้วยเลเซอร์

การรักษาด้วยเลเซอร์และการบำบัดด้วยแสงสามารถช่วยลดการอักเสบและฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และลดความเสี่ยงที่จะเกิดรอยดำ หรือ หลุมสิว จากสิวได้ 

รักษาด้วยการฉายแสง

แสงสีฟ้าและแสงสีแดง มีคุณสมบัติในการรักษาสิวแตกต่างกัน โดยแสงสีฟ้าจะเข้าไปทำลายเชื้อแบคทีเรีย Cutibacterium acnes C. acnes) ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ก่อให้เกิดสิวอักเสบ โดยจะเข้าไปทำลายเชื้อโรคที่ฝังตัวอยู่ในรูขุมขนและต่อมไขมัน ทำให้สิวยุบลงและลดการอักเสบ 

ส่วนแสงสีแดงนั้นจะช่วยลดการอักเสบของสิวได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนในผิวหนัง ทำให้ผิวดูเรียบเนียน รอยสิวจางลง และฟื้นฟูสภาพผิวให้กลับมาแข็งแรงได้เร็วขึ้น

ปรึกษาแพทย์เพื่อแนะนำการรักษา

การปรึกษาแพทย์ผิวหนังเฉพาะทางคือทางออกอีกหนึ่งวิธีที่แนะนำ เนื่องจากปัญหาสิวที่ดื้อการรักษา ไม่ว่าจะลองดูแลผิวด้วยวิธีไหน ๆ มาแล้วก็ตาม แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะวิเคราะห์ปัญหาผิวของคนไข้ และให้คำแนะนำในการรักษาที่ตรงจุดสาเหตุ ซึ่งหากคนไข้กำลังมีปัญหาสิวฮอร์โมนสามารถปรึกษาหมอเพื่อทำการรักษาสิวได้ที่ลลิษาคลินิก เพื่อเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมกับสภาพผิวของคนไข้ ไม่ว่าจะเป็นการใช้ยา ทายา หรือเลเซอร์ ซึ่งหมอจะสามารถแนะนำวิธีการรักษาให้เหมาะสมกับปัญหาสิวเฉพาะบุคคล

วิธีการป้องกัน มีวิธีอะไรบ้าง?

• ดูแลความสะอาดของผิว: ล้างหน้าวันละสองครั้งด้วยคลีนเซอร์ที่อ่อนโยนและผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม 
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า: การสัมผัสใบหน้าบ่อยๆ สามารถทำให้แบคทีเรียและสิ่งสกปรกเข้าสู่รูขุมขน 
• ลดความเครียด: การฝึกเทคนิคการผ่อนคลายเช่นโยคะหรือการทำสมาธิ 
• เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม: เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีน้ำมันและเหมาะสำหรับผิวเป็นสิว 
• ดื่มน้ำให้มาก และนอนหลับให้เพียงพอ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อช่วยปรับสมดุลฮอร์โมน 

สิวฮอร์โมนอันตรายไหม

สิวฮอร์โมนไม่อันตราย แต่อาจสร้างความรำคาญใจและส่งผลต่อความมั่นใจในตัวเองได้มาก แม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่การมีสิวฮอร์โมนบ่อยครั้งอาจเป็นสัญญาณบอกถึงปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่ซ่อนอยู่ เช่น ความเครียด โรคถุงน้ำในรังไข่ หรือปัญหาเรื่องอาหารการกินที่เราควรรีบดูแล

เมื่อเป็นสิวฮอร์โมนควรดูแลผิวอย่างไรดี 

1. รักษาความสะอาดของผิวหนัง: ล้างหน้าเช้าเย็นด้วยผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม 
2. หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า: ลดการสัมผัสใบหน้าเพื่อลดการแพร่กระจายของแบคทีเรีย 
3. ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีน้ำมัน: เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีน้ำมันและเหมาะสำหรับผิวเป็นสิว 

คำถามที่พบบ่อย 

สิวฮอร์โมน กี่วันหาย 

สิวฮอร์โมนมักจะใช้เวลาหลายวันถึงหลายสัปดาห์ในการยุบ ปกติจะใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ อย่างไรก็ตามระยะเวลาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของสิวและวิธีการรักษาและการดูแลผิวหนัง  

สิวฮอร์โมน รักษาแบบธรรมชาติ ได้ไหม 

การรักษาแบบธรรมชาติสามารถช่วยบรรเทาอาการได้ สามารถทำได้หากเป็นสิวฮอร์โมนที่ไม่รุนแรงหรือมีปริมาณน้อย เช่น  

• ลดการจับ แกะ ขัดนวดหัวสิวโดยไม่จำเป็น  
• ใช้น้ำมันทีทรี ลดการเกิดสิว หรือใช้สารที่มีฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบอื่นๆ อย่างไรก็ตามการใช้สมุนไพรบางชนิดควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนเพื่อความปลอดภัย 
• หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องสำอางต่าง ๆที่อาจทำให้เกิดการอุดตัน และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมและได้มาตรฐาน 
• ทำความสะอาดใบหน้าที่เหมาะสม 
• การปรับอาหารที่มีน้ำมันต่ำ 

สิวฮอร์โมนหายเองได้ไหม

สิวฮอร์โมนที่ไม่รุนแรงมาก อาจค่อย ๆ หายไปได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่สำหรับสิวที่อักเสบมากหรือมีจำนวนเยอะ อาจต้องใช้เวลานานขึ้นหรืออาจต้องได้รับการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญ

ของหวาน ของทอด ทำให้สิวฮอร์โมนเห่อจริงไหม ?

อาหารที่มีน้ำตาลสูงและไขมันสูง เช่น ของหวาน ของทอด สามารถส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดและฮอร์โมนอินซูลิน ซึ่งจะส่งผลให้เกิดสิวได้ แต่ไม่ใช่สาเหตุเดียวเสมอไป ยังมีปัจจัยอื่น ๆ เช่น ฮอร์โมนเพศ และพันธุกรรม ก็มีส่วนสำคัญเช่นกัน

ทำไมหมดประจำเดือนแล้วถึงยังเป็นสิวอยู่

สิวฮอร์โมนไม่จำเป็นต้องหายไปทันทีหลังหมดประจำเดือน เพราะอาจจะมีเรื่องของความเครียด การเปลี่ยนแปลงของอาหาร หรือสภาพแวดล้อม ก็สามารถกระตุ้นให้เกิดสิวได้

กินยาคุมกำเนิดช่วยลดสิวฮอร์โมนได้จริงไหม?

ยาคุมกำเนิดบางชนิดสามารถช่วยลดปัญหาสิวได้ แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ เพื่อเลือกสูตรที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของแต่ละคน

ฮอร์โมนในผู้ชายและผู้หญิง มีผลต่อสิวแตกต่างกันหรือไม่

ฮอร์โมนเพศชาย เช่น เทสโทสเตอโรน มีส่วนสำคัญในการกระตุ้นการผลิตน้ำมันในผิวหนัง ทำให้ผู้ชายมีแนวโน้มเป็นสิวมากกว่าผู้หญิง แต่ฮอร์โมนเพศหญิงก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดสิวได้เช่นกัน โดยเฉพาะในช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ช่วงวัยรุ่น หรือช่วงก่อนมีประจำเดือน

สรุป 

การรักษาสิวฮอร์โมนให้หายได้นั้นไม่ยากอย่างที่คิด เพียงแค่คุณเลือกวิธีการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสภาพผิวของคุณ แม้สิวฮอร์โมนจะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ก็ส่งผลต่อความมั่นใจของผู้ป่วยได้ ซึ่งการรักษาสิวฮอร์โมนนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น สาเหตุของการเกิดสิวและความรุนแรงของอาการ การดูแลผิวอย่างถูกวิธีร่วมกับการรักษาทางการแพทย์ที่เหมาะสมจะช่วยให้สิวฮอร์โมนหายไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ