ไขข้อสงสัยเรื่องไฝ เกิดจากอะไร? อันตรายไหม? กำจัดได้หรือไม่

“ไฝ” เป็นจุดเล็ก ๆ บนผิวหนังที่หลายคนอาจมองว่าเป็นเสน่ห์เฉพาะตัว แต่บางครั้งไฝบางชนิดอาจเปลี่ยนแปลงไปจนกลายเป็นสัญญาณของความผิดปกติที่ไม่ควรมองข้าม ซึ่งคำถามที่หมอพบบ่อยคือ ไฝอันตรายไหม? หรือ ต้องกำจัดออกหรือไม่?

หมอจะพามาทำความเข้าใจว่าไฝเกิดจากอะไร? แบบไหนที่ควรระวัง? และมีวิธีรักษาหรือกำจัดอย่างปลอดภัยได้อย่างไรบ้าง?

ไฝคืออะไร

ไฝ (Moles) คือจุดสีน้ำตาลหรือดำเล็ก ๆ ที่เกิดจากการรวมตัวของเซลล์เม็ดสีผิว Melanocyte มากผิดปกติในบริเวณหนึ่งของผิวหนัง มักมีลักษณะกลมหรือรี ขนาดและสีแตกต่างกันไปตามแต่ละคน

ไฝเป็นลักษณะอย่างไร

ไฝมีลักษณะเป็นจุดหรือตุ่มนูนเล็ก ๆ บนผิวหนัง สีตั้งแต่สีน้ำตาลอ่อน เทา ไปจนถึงดำ รูปร่างของไฝส่วนใหญ่มักเป็นวงกลมหรือรี ขอบชัด ผิวเรียบหรือนูนขึ้นเล็กน้อย สามารถขึ้นได้ทั้งบริเวณใบหน้า ลำตัว แขน ขา หรือแม้แต่หนังศีรษะ

5 สาเหตุการเกิดไฝ

1. พันธุกรรม: หากคนในครอบครัวมีไฝเยอะ ก็มีโอกาสที่เราจะมีไฝมากกว่าปกติด้วยเช่นกัน
2. แสงแดด และรังสี UV: การโดนแดดบ่อยทำให้เซลล์เม็ดสีทำงานมากขึ้น ส่งผลให้เกิดไฝใหม่หรือทำให้ไฝเดิมเข้มขึ้น
3. ฮอร์โมน: ช่วงวัยรุ่น ตั้งครรภ์ หรือช่วงที่ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน อาจกระตุ้นให้เกิดไฝเพิ่มขึ้นได้
4. อายุ: เมื่ออายุมากขึ้น ไฝบางชนิดอาจค่อย ๆ ปรากฏขึ้นตามผิวหนัง
5. การเสียดสีหรือระคายเคืองผิว: บางบริเวณที่ถูกเสียดสีบ่อย เช่น คอ หรือรักแร้ อาจกระตุ้นให้เกิดไฝหรือปานนูนเล็ก ๆ ได้

บริเวณไหนบ้างที่มักจะเป็นไฝ

ไฝสามารถเกิดขึ้นได้เกือบทุกส่วนของร่างกาย และแต่ละตำแหน่งก็อาจมีความหมายหรือความเชื่อแตกต่างกันไป มาดูกันว่าบริเวณที่มักพบไฝบ่อย ๆ มีที่ไหนบ้าง

• ไฝบนหน้า

เป็นตำแหน่งที่พบได้บ่อยที่สุด มักปรากฏบริเวณแก้ม หน้าผาก หรือข้างจมูก บางคนมองว่าเป็นเสน่ห์ประจำตัว แต่หากมีขนาดใหญ่หรือนูนมาก อาจทำให้ใบหน้าดูไม่เรียบเนียน

• ไฝใต้ตา

เป็นตำแหน่งที่มักสังเกตเห็นได้ง่าย บางคนมีมาตั้งแต่เด็ก ส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตราย

• ไฝที่จมูก

พบได้บ่อยทั้งบริเวณสันจมูกและข้างจมูก มักไม่มีอันตราย แต่อาจกระทบต่อความสวยความงาม โดยเฉพาะถ้าไฝมีขนาดใหญ่หรือนูนขึ้น

• ไฝที่ปาก

อาจอยู่บริเวณมุมปากหรือเหนือริมฝีปาก เป็นตำแหน่งที่หลายคนมองว่าสวยหรือเพิ่มเสน่ห์ แต่หากมีการระคายเคืองบ่อย เช่น จากการโกนหนวดหรือแต่งหน้า ควรระวังไม่ให้ไฝอักเสบ

• ไฝที่คอ

มักเกิดจากการเสียดสีของเสื้อผ้าหรือเครื่องประดับ เช่น สร้อยคอ ทำให้ผิวบริเวณนั้นระคายเคืองจนเกิดไฝหรือเนื้องอกผิวหนังเล็ก ๆ ขึ้นมาได้

• ไฝที่มือ

เกิดได้จากการโดนแสงแดดบ่อย ทำให้เม็ดสีผิวทำงานมากขึ้น

• ไฝใต้คาง

บางคนอาจรู้สึกรำคาญเวลาโกนหนวดหรือแต่งหน้า หากไฝมีลักษณะนูนหรือเสียดสีบ่อย สามารถเลเซอร์เอาออกได้อย่างปลอดภัยค่ะ

• ไฝกลางหลัง

มักมองเห็นยากด้วยตัวเอง จึงควรให้คนใกล้ชิดช่วยสังเกต หรือหมั่นตรวจเป็นระยะ โดยเฉพาะไฝที่มีการเปลี่ยนสี ขอบไม่เรียบ หรือขนาดเพิ่มขึ้น เพราะอาจเป็นสัญญาณของไฝผิดปกติได้

• ไฝหลังใบหูซ้าย (โดยเฉพาะในผู้ชาย)

เป็นจุดที่ไม่ค่อยมีใครสังเกตเห็น มักไม่มีอันตราย แต่เนื่องจากอยู่บริเวณที่สัมผัสเหงื่อหรือเส้นผมบ่อย ควรหมั่นเช็กว่ามีการเปลี่ยนแปลงของสีหรือขนาดหรือไม่ เพื่อป้องกันปัญหาในระยะยาว

ไฝอันตรายไหม

ไฝส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายค่ะ มักเป็นเพียงจุดเล็ก ๆ บนผิวหนังที่เกิดจากเซลล์เม็ดสีรวมตัวกัน แต่บางกรณีไฝอาจเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นสัญญาณเตือนของมะเร็งผิวหนัง (Melanoma) ได้ ดังนั้นจึงควรสังเกตลักษณะของไฝอย่างสม่ำเสมอ หากพบว่ามีการเปลี่ยนแปลง เช่น

• สีเข้มขึ้นหรือหลายสีในไฝเดียวกัน
• ขนาดโตขึ้นอย่างรวดเร็ว
• ขอบไม่เรียบหรือไม่สมมาตร
• มีเลือดหรือน้ำใสซึมออกจากไฝ
• ไฝคันหรือเจ็บผิดปกติ

ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินและพิจารณาวิธีการรักษาหรือการกำจัดไฝอย่างเหมาะสมค่ะ

รวมวิธีกำจัดไฝ

วิธีกำจัดไฝสามารถทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับขนาด ลักษณะ และตำแหน่งของไฝ วันนี้หมอจะมาแนะนำวิธีที่ปลอดภัยและเป็นที่นิยม ดังนี้

1. การใช้ครีมหรือสารเคมีเฉพาะ (Topical Treatment)

หากไฝมีขนาดเล็กสามารถใช้สารเคมีที่ช่วยละลายเม็ดสีได้ แต่ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เพื่อป้องกันการระคายเคืองหรือเกิดรอยด่าง วิธีนี้เหมาะกับไฝขนาดเล็กและตื้นเท่านั้น

2. จี้ไฝด้วยความเย็น (Liquid Nitrogen)

วิธีนี้ใช้ไนโตรเจนเหลวที่อุณหภูมิ -196 องศาจี้หรือพ่นลงบนไฝ ทำให้ไฝฝ่อตัวและแห้งเป็นสะเก็ดหลุดออกไป เหมาะกับไฝเล็กและตื้น แต่บางครั้งอาจต้องทำหลายครั้งเพื่อให้ไฝหายหมด

3. ผ่าตัดตัดไฝ (Surgical Excision)

วิธีนี้เหมาะกับไฝใหญ่หรือไฝที่สงสัยว่าผิดปกติ แพทย์จะตัดไฝออกทั้งหมดพร้อมตรวจชิ้นเนื้อเพื่อความปลอดภัย ข้อดีคือได้ผลถาวร แต่หลังทำอาจมีรอยแผลเป็นเล็กน้อย

4. จี้ไฝด้วยไฟฟ้า (Electrosurgery)

เป็นการใช้กระแสไฟฟ้าความถี่สูงไปทำลายเซลล์ไฝ เหมาะกับไฝขนาดเล็กและตื้น แต่ข้อเสียคืออาจทำให้เกิดรอยแผลเป็นหรือรอยดำได้ชัดกว่าการใช้เลเซอร์ CO₂ จึงไม่ค่อยนิยมในปัจจุบัน

5. จี้ไฝด้วยเลเซอร์ CO2 Laser

วิธีนี้ใช้เลเซอร์ความยาวคลื่น 10,600 นาโนเมตร ยิงตรงไปยังไฝอย่างแม่นยำ ทำให้เซลล์ไฝถูกทำลายโดยไม่ทำลายผิวข้างเคียง ข้อดีคือแผลเล็ก โอกาสเกิดรอยแผลเป็นน้อย และสามารถกำจัดไฝหรือขี้แมลงวันได้ถาวร หากคนไข้สงสัยว่าจี้ไฝด้วยเลเซอร์เจ็บไหม? สามารถอ่านเพิ่มเติมที่บทความนี้นะคะ

วิธีป้องกัน

1. ใช้ครีมกันแดดและปกป้องผิวจากแสงแดด

รังสี UV จากแสงแดดกระตุ้นเซลล์เม็ดสีให้ทำงานมากขึ้น ทำให้ไฝใหม่เกิดขึ้นหรือไฝเดิมเข้มขึ้นได้ ควรทาครีมกันแดดที่มีค่า SPF สูง สวมหมวก และใส่เสื้อผ้าที่ปกป้องผิวเมื่อออกกลางแจ้ง

2. ตรวจสอบผิวหนังอย่างสม่ำเสมอ

หมั่นสังเกตไฝเก่าและไฝใหม่เป็นประจำ หากพบไฝที่มีการเปลี่ยนสี ขอบไม่เรียบ หรือขนาดโตขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังทันทีเพื่อความปลอดภัย

3. หลีกเลี่ยงการเสียดสีหรือระคายเคืองผิว

บริเวณที่ถูกเสียดสีบ่อย เช่น คอ รักแร้ หรือใต้ราวนม อาจทำให้ไฝเกิดใหม่หรือโตขึ้น ควรสวมเสื้อผ้าสบาย ไม่รัดแน่น และหลีกเลี่ยงการเกาแรง

4. รักษาผิวให้ชุ่มชื้นและแข็งแรง

การบำรุงผิวด้วยครีมให้ความชุ่มชื้นช่วยป้องกันการระคายเคือง และทาครีมกันแดดเป็นประจำทำให้ผิวแข็งแรง ลดความเสี่ยงต่อการเกิดไฝใหม่

5. ปรึกษาแพทย์ผิวหนังเมื่อมีความผิดปกติ

หากไฝเดิมมีการเปลี่ยนแปลงหรือสงสัยว่าไฝผิดปกติ ควรให้แพทย์ตรวจเพื่อวางแผนป้องกันและรักษาอย่างเหมาะสม

4 เหตุผลที่หลาย ๆ คนถึงเลือกกำจัดไฝ ที่คลินิกผิวหนัง ลลิษา

มีหลากหลายคลินิกสามารถกำจัดไฝได้ แต่ทำไมหลายคนถึงเลือกคลินิกผิวหนัง ลลิษา? มาดู 4 เหตุผลที่ลลิษา แตกต่างจากที่อื่นกันค่ะ

1. ดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ทุกขั้นตอนกำจัดไฝได้รับการประเมินและดูแลโดยแพทย์ผิวหนังผู้เชี่ยวชาญ ทำให้มั่นใจได้ว่าไฝถูกกำจัดอย่างปลอดภัย ลดโอกาสเกิดรอยแผลหรือไฝกลับมาใหม่

2. เทคโนโลยีทันสมัยและแม่นยำ

คลินิกใช้เลเซอร์ CO₂ และเครื่องมือทันสมัย ยิงตรงจุดไฝอย่างแม่นยำ แผลเล็ก โอกาสเกิดรอยแผลเป็นน้อย และกำจัดไฝได้ถาวร

3. วางแผนการรักษาเฉพาะบุคคล

ที่คลินิกผิวหนัง ลลิษา แพทย์จะประเมินสภาพผิวและไฝแต่ละจุดอย่างละเอียด ก่อนออกแบบแผนการรักษาที่เหมาะสมกับผู้เข้ารับบริการ ทำให้ผลลัพธ์ปลอดภัยและตรงตามความต้องการของแต่ละคน

4. ผลลัพธ์สวยงามเป็นธรรมชาติ

นอกจากปลอดภัยแล้ว การกำจัดไฝที่คลินิกผิวหนัง ลลิษา ยังเน้นผิวเรียบเนียน รอยแผลเล็ก เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการผลลัพธ์ชัดเจน ไม่ต้องพักฟื้นนาน

รวมคำถามที่หมอพบบ่อยเกี่ยวกับไฝ

ไฝ ขี้แมลงวัน ต่างกันอย่างไร

ไฝ (Mole) เป็นจุดสีน้ำตาลหรือดำที่เกิดจากเซลล์เม็ดสีรวมตัว ส่วนขี้แมลงวัน (Freckle) เป็นจุดสีน้ำตาลเล็ก ๆ ที่เกิดจากเม็ดสีเพิ่มขึ้นแต่ไม่สะสมเป็นก้อน มักขึ้นบริเวณที่โดนแดดบ่อย

ไฝมีโอกาสกลายเป็นมะเร็งผิวหนังไหม

ไฝส่วนใหญ่ไม่อันตราย แต่บางไฝอาจเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นมะเร็งผิวหนัง (Melanoma) ได้ หากมีการเปลี่ยนสี ขนาด ขอบ หรือรูปร่างผิดปกติ จึงควรสังเกตและปรึกษาแพทย์ทันที

ใครมีโอกาสเสี่ยงเป็นไฝมากที่สุด

ผู้ที่มีได้รับการถ่ายทอดทางพันธุกรรม เช่น พ่อแม่มีไฝจำนวนมาก หรือผู้ที่โดนแดดบ่อย มีผิวขาว และมีฮอร์โมนเปลี่ยนแปลงบ่อย เช่น วัยรุ่นและหญิงตั้งครรภ์ จะมีโอกาสเกิดไฝมากกว่าคนทั่วไป

ไฝสามารถเกิดขึ้นใหม่ได้หรือไม่

ไฝสามารถเกิดขึ้นใหม่ได้ แม้จะกำจัดไฝเก่าไปแล้วก็ตาม โดยเฉพาะบริเวณที่โดนแสงแดดบ่อย หรือช่วงที่ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง เช่น วัยรุ่นหรือการตั้งครรภ์

ไฝมีขนขึ้นอันตรายไหม

ไฝที่มีขนขึ้นไม่ถือว่าอันตรายค่ะ เป็นเรื่องปกติของไฝบางชนิด แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าไฝนั้นมีการเปลี่ยนสี ขนาด หรือรูปร่างผิดปกติ ก็ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจเช็กความปลอดภัย

สรุป

ไฝส่วนใหญ่ไม่อันตราย แต่บางครั้งอาจเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นมะเร็งผิวหนังได้ จึงควรสังเกตและปรึกษาแพทย์เมื่อพบความผิดปกติ การกำจัดไฝมีหลายวิธี ทั้งเลเซอร์ การจี้ด้วยไฟฟ้า ความเย็น หรือผ่าตัด ทั้งนี้ ควรเลือกคลินิกที่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและเทคโนโลยีทันสมัย เพื่อผลลัพธ์ปลอดภัยและสวยงามเป็นธรรมชาติ

ถ้าอยากกำจัดไฝอย่างปลอดภัยและได้ผลลัพธ์สวยเป็นธรรมชาติ คลินิกผิวหนัง ลลิษา มีแพทย์ผู้ชำนาญการพร้อมเทคโนโลยีทันสมัย ตรวจประเมินไฝแต่ละจุดอย่างละเอียด และให้คำปรึกษาแบบส่วนตัว คนไข้มั่นใจได้ว่าผิวจะสวย เรียบเนียน และปลอดภัยที่สุด แอดไลน์จองคิว @lalizaclinic